3fase railverlichting

• Geplaatst op 23 Februari 2017
• Door Patrick de Leeuw
• Geplaatst in 1fase railverlichting, 3fase railverlichting, railspots gu10, railverlichting, railverlichting kopen, Railverlichting zwart, spots op rail
• 2

In deze blog wordt de werking van 3fase railverlichting uitgelegd. Hoe werkt het, wat is er nodig en wat zijn de aandachtspunten?

Voordelen 3fase railverlichting

Het 3fase railsysteem is al jaren de standaard voor het verlichten van o.a. winkels en showrooms. Dit is niet voor niets zo. Het railsysteem heeft de volgende voordelen:

Er is geen ingewikkelde elektrische installatie nodig voor railverlichting. Vanuit een enkel spanningspunt kan een lange lengte rail gevoed worden waar van uit een groot oppervlakte verlicht kan worden.

Het railsysteem zorgt voor grote flexibiliteit. De spots kunnen daar waar nodig ingezet worden en er kunnen eenvoudig. Bij een andere indeling van de winkel is het lichtplan binnen zeer eenvoudig en snel hier op aan te passen.

Het systeem is duurzaam. Op 3fase railsystemen van 10 jaar geleden kunnen nog steeds de nieuwste spots gebruikt worden. Dit komt doordat het binnenwerk van de rail van alle merken hetzelfde is. In fases migreren naar bijvoorbeeld LED wordt hiermee eenvoudig mogelijk.

Wat betekent 3fases?

Binnen in de rail bevinden zich 4 koperen contacten. Deze aansluitingen zijn door middel van een voedingspunt aan te sluiten op de elektrische installatie. De aarde bevindt zich in de rail zelf, aluminium is een goede geleider. De 4 koperdraden worden gebruikt om 3 losse 230V aansluitingen in de rail aan te bieden. Dus drie keer een fase en één neutraal. De term 3fase rail komt hier dus vandaan.

Wat is er nodig voor 3fase railverlichting?

In de praktijk gebruikt elke lamp slechts één fase. Op elke 3fase railspot zit een keuze schakelaar waarmee ingesteld kan worden welke fase dit is (L1, L2 of L3). In de praktijk zijn er zelden meerdere fases aangelegd richting de plafonddoos waardoor er slechts één fase op de rail voeding wordt aangesloten. Eén normale 230V aansluiting is dus voldoende om de rail aan te kunnen sluiten. De hoeveelheid railspots wat hier op aangesloten kan worden hangt af van de groep belasting. In de praktijk kunnen er vaak probleemloos tientallen spots op een enkele rail gebruikt worden.

Wanneer meerdere fases?

Het gebruik van meerdere fases kan in de volgende situaties nuttig zijn:

Er zijn teveel lampen voor één groep. Door meerdere fases op de rail aan te sluiten en de lampen hierover te verdelen is dit eenvoudig op te lossen. Dit is alleen het geval bij (zeer) grote installaties.

Er is behoefte om railspots los van elkaar te kunnen aan of uitschakelen. Dit kan voorbeeld het geval zijn wanneer de rail langs de etalage loopt. Door spots boven de etalage op een andere fase in te stellen kunnen deze los van de "gewone" verlichting geschakeld worden. Wanneer de winkelverlichting uit gaat blijven de etalage spots aan. Met behulp van een tijdklok kunnen deze op een vast tijdstip uitgeschakeld worden.

Bij zonnig weer kan het in sommige gebouwen voorkomen dat de lampen in de buurt van de ramen niet ingeschakeld hoeven te worden. Door lampen op verschillende fases in te stellen en los van elkaar te schakelen is dit eenvoudig te realiseren. Dit zorgt voor een extra stroombesparing.

Aandachtpunten

Ondanks dat het een "universeel" railsysteem is, zijn de rail onderdelen van verschillende fabrikanten vrijwel nooit uitwisselbaar. Heeft u een bepaald merk rail dan is deze ook alleen uit te breiden met onderdelen van hetzelfde merk. Wij hebben ruime ervaring met onder andere Global TRAC, Global PRO, Ivela, EUtrac, Nordic Light, Power NL, en Nuco rail. Vrijwel alles is op bestelling door ons leverbaar.

Het is belangrijk om te weten dat de spots maar op één manier in de rail geklikt kunnen worden. Op elke rail is dit herkenbaar aan de verhoging of inham aan één kant van de rail. Dit geldt ook voor alle aansluitstukken zoals voeding, hoekstuk of T-stuk. Voor zowel de spots als aansluitstukken geldt dat het aansluiten soepel moet gaan. Als dit niet het geval is zit de connector of voeding waarschijnlijk verkeerd om. We weten uit ervaring dat met geweld alles past, het gevolg is echter dat het railsysteem beschadigt of slecht tot niet functioneert.

Advies

Wij zien vaak dat er bespaard word op de hoeveelheid meters 3fase rail. Dit is naar onze mening een verkeerde besparing. De rail is relatief goedkoop en wordt vaak voor vele jaren aangeschaft. Achteraf is het vaak lastig om de rail nog uit te breiden. Door voldoende rail te monteren kan elk deel van de oppervlakte verlicht worden. Bij een andere indeling van de oppervlakte kun je dan nog steeds een goed lichtplan toepassen.

De locatie van de rail is ook belangrijk. Bijvoorbeeld wanneer er wanden uitgelicht dienen te worden dient de rail niet te ver maar ook zeker niet te dicht bij de wand gemonteerd worden. De exacte locatie is afhankelijk van de hoogte, de te verlichte oppervlakte, reflectorhoek van de spots en de gewenste lichtsterke. Wij kunnen u hierin adviseren.

Zeker bij "ingewikkelde" railontwerpen is het verstandig om voor montage de spullen eerst op de grond uit te leggen. U kunt dan eenvoudig controleren of overal de juiste hoekstukken en voedingen aanwezig zijn. De montage zal hierna een stuk soepeler en sneller verlopen.

Bij grote hoogte is het mogelijk om het railsysteem te verlagen met zogenaamde staaldraadsetjes. Gebruik hiervoor verstelbare staaldraad nippels. Deze zijn door de nippel in te drukken eenvoudig en snel te verstellen. Dit zorgt voor een veel soepelere en snellere installatie van de railverlichting. Ook voor de staaldraadsetjes kunt u bij ons terecht.

Tot slot

Dit artikel beschrijft slechts een deel van mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan het dimmen van lampen via de rail of het aansluiten van andere elektrische apparaten op de rail zoals hanglampen. Mocht u op zoek zijn naar specifieke informatie kunt u altijd contact met ons opnemen. Wij hebben ruime praktijkervaring en geven vrijblijvend advies op maat. Naast (online) verkoop doen wij indien gewenst ook de montage.

E-mail: [email protected]

Telefoon: +31 299242010